Theo số liệu thống kê, quí I năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa cả nước đạt 176,35 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất, nhập khẩu hàng hóa khởi sắc trong quí I/2022 (Ảnh: Internet)
Về xuất khẩu hàng hoá, ước tính tháng 3/2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 34,06 tỷ USD, tăng 45,5% so với tháng trước và tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch hàng hóa xuất khẩu quý I/2022 ước đạt 88,58 tỷ USD, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước đạt 23,27 tỷ USD, tăng 22%, chiếm 26,3% tổng kim ngạch xuất khẩu. Đây là mức tăng trưởng tương đối cao trong bối cảnh hoạt động xuất nhập khẩu vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, tình hình khó khăn tại cửa khẩu vẫn chưa được giải quyết dứt điểm…
Trong cơ cấu hàng hoá xuất khẩu, cả nước đã có 15 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 80% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 5 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 58%).
Về hàng nhập khẩu, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 3/2022 ước đạt 32,67 tỷ USD, tăng 28,7% so với tháng trước và tăng 14,6% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung quý I/2022, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 87,77 tỷ USD, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu quí I năm 2022, nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm 93,8%, tăng 0,1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.
Đánh giá về hoạt động nhập khẩu hàng hoá, PGS.TS Phạm Tất Thắng, Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) cho rằng, trong cơ cấu hàng hoá nhập khẩu, nhóm tư liệu sản xuất chiếm tới 93,8% tổng kim ngạch nhập khẩu. Con số này phản ánh Việt Nam nhập nguyên vật liệu, thiết bị về để sản xuất chiếm gần như tuyệt đối. Đây là dấu hiệu đáng mừng cho thấy hoạt động sản xuất sẽ sôi động trở lại thời gian tới, tạo điều kiện cho xuất khẩu hàng hoá.
Với kết quả này, tháng 3 cả nước ước tính xuất siêu 1,39 tỷ USD. Tính chung quí I năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 809 triệu USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 2,76 tỷ USD).
Về thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa quí I năm 2022, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Đặc biệt, trong quí I năm 2022, xuất siêu sang EU ước đạt 7 tỷ USD, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU tiếp tục được tận dụng tương đối tốt. Với những cam kết sâu rộng về giảm thuế, tăng sức cạnh tranh cho hàng hoá Việt Nam tại thị trường EU, đây cũng được đánh giá là một trong những hiệp định thương mại tự do mang lại hiệu quả lớn nhất cho hoạt động xuất khẩu của nước ta.
Trong thời gian tới, ông Phạm Tất Thắng cho rằng, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là xuất khẩu của Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng chi phí sản xuất tăng cao do giá xăng dầu tăng cao. Bên cạnh đó, chi phí logistics vẫn neo ở mức cao từ cuối năm ngoái đến nay tiếp tục gây đội chi phí giá thành cho doanh nghiệp. Chưa kể, những căng thẳng trên thị trường thế giới do xung đột Nga – Ukraine đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế thế giới nói chung, hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta nói riêng.
Ngay từ đầu năm, Bộ Công Thương đã có những dự báo trước về tình hình căng thẳng chính trị, có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp ứng phó. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục quán triệt, bám sát các chỉ đạo của Lãnh đạo cấp cao, của Chính phủ về việc đảm bảo hoạt động sản xuất, duy trì chuỗi cung ứng, không ngừng mở rộng và phát triển thị trường xuất khẩu, đảm bảo nguồn cung từ thị trường nhập khẩu, tập trung thực hiện các giải pháp để phát triển thị trường khu vực châu Á – châu Phi trong thời gian tới. Trong cuộc họp bàn về tình hình xuất khẩu mới đây, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã yêu cầu các Cục vụ chức năng của Bộ tiếp tục nghiên cứu các biến động thị trường, có các tham mưu kịp thời cho Chính phủ về hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá.
Bên cạnh đó, xác định các FTAs vẫn là đòn bẩy quan trọng cho hoạt động xuất khẩu thời gian tới, Bộ Công Thương đang tích cực triển khai tuyên truyền để doanh nghiệp nắm bắt kịp thời, gia tăng kim ngạch xuất khẩu.
Thanh Tuyền (T/h)