Được mùa được cả giá
Niềm vui của người trồng cây Cà Phê Việt Nam năm nay, đánh dấu sự khởi sắc bởi vụ mùa bội thu, giá cả thị trường giữ ở mức cao và ổn định trong thời gian dài. Đồng thời cũng khẳng định giá trị chất lượng và sự yêu thích của Cà Phê Việt Nam trên thị trường thế giới.
Niên vụ cà phê tại Việt Nam được tính bắt đầu từ tháng 10 năm trước đến hết tháng 9 năm sau. Tại hội nghị tổng kết niên vụ cà phê 2024–2025, ông Đỗ Xuân Hiền - Chánh Văn phòng Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (VICOFA), cho biết tổng sản lượng cà phê của Việt Nam thu hoạch trong niên vụ 2024-2025 ước gần 29,5 triệu bao (hơn 1,7 triệu tấn), tăng hơn 9% so với trong niên vụ 2023- 2024.
Bước sang niên vụ 2025–2026, ông Đỗ Xuân Hiền thông tin cà phê niên vụ mới đã bắt đầu vào mùa thu hoạch. Nếu không có ảnh hưởng lớn của biến đổi khí hậu thì sản lượng niên vụ này theo đánh giá từ nhiều nguồn khảo sát thì sản lượng có thể tăng so với niên vụ trước khoảng 10%.
Ông Hiền cho biết điều kiện thời tiết thuận lợi, giá cà phê duy trì ở mức cao giúp người dân mạnh dạn đầu tư thâm canh, tái canh và cải tạo vườn cây. Diện tích cà phê cả nước hiện đạt 731,9 nghìn ha, trong đó 678,5 nghìn ha đang cho thu hoạch, diện tích tái canh đạt gần 20 nghìn ha, tương đương 96,4% kế hoạch.
Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch VICOFA
Dự báo ngành cà phê Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực trong niên vụ mới, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch VICOFA nêu lên ba yếu tố chính giúp tăng sản lượng, gồm: thời tiết thuận lợi, giá duy trì ở mức cao và người nông dân tăng đầu tư chăm sóc vườn cây, nhờ đó năng suất cải thiện rõ rệt. “Giá cà phê trong nước hiện vẫn duy trì quanh mức 115.000 đồng/kg, thậm chí từng có thời điểm vượt 130.000 đồng/kg, tạo động lực mạnh mẽ cho người trồng. Trong khi đó, giá cà phê Arabica toàn cầu tăng vọt đang kéo Robusta Việt Nam tăng theo, mở ra triển vọng lạc quan cho niên vụ mới”, ông Hải nhận định.
Chính việc đáp ứng tiêu chuẩn EUDR của Liên minh châu Âu – một quy định nghiêm ngặt mà ít quốc gia xuất khẩu cà phê đạt được, đã trở thành “tấm vé thông hành” giúp cà phê Việt mở rộng thị phần tại châu Âu, khu vực tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới", Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam.
Thị trường yêu thích
Trong niên vụ vừa qua, châu Âu tiếp tục là thị trường lớn nhất của cà phê Việt Nam, với hơn 710.000 tấn, kim ngạch trên 4 tỷ USD, chiếm gần một nửa tổng lượng và giá trị xuất khẩu. Riêng 27 nước EU đóng góp 40,1% về lượng và 39,4% về kim ngạch.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung biểu dương những kết quả nổi bật của ngành cà phê trong niên vụ vừa qua, đồng thời nhấn mạnh đây là “thành tích ấn tượng thể hiện tinh thần chủ động, minh bạch và trách nhiệm quốc gia”.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy phát triển cà phê đặc sản, cà phê chế biến sâu và cà phê hòa tan, tập trung vào phân khúc Robusta chất lượng cao, đồng thời mở rộng xuất khẩu sang các thị trường châu Á, Đông Nam Á và châu Mỹ bên cạnh các thị trường truyền thống như EU, Mỹ và Nhật Bản.
Cà phê Robusta Việt Nam, chiếm lĩnh thị phần xuất khẩu thế giới
Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Intimex và Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), cho biết đã có thời điểm giá cà phê Robusta Việt Nam lên cao nhất thế giới, vượt cả Arabica nhưng nhiều nhà rang xay lớn vẫn buộc phải dùng Robusta Việt Nam để bảo đảm hương vị. Như tại Nhật Bản, thương hiệu cà phê lớn thứ hai thị trường này (chỉ sau Starbucks) cũng đang dùng cà phê Việt Nam. Điều đó cho thấy người tiêu dùng thế giới ngày càng thích cà phê Việt.
Theo ông Nam, muốn nâng cao giá trị cà phê Việt hơn nữa, DN Việt phải đầu tư vào chế biến sâu đi cùng chiến lược xây dựng thương hiệu bài bản, bởi "giá trị sản phẩm chỉ được thừa nhận khi người tiêu dùng chấp nhận".
Theo ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, niên vụ 2024–2025 là “một năm thành công rực rỡ” của ngành cà phê Việt Nam. Không chỉ nhờ giá cao, mà còn bởi nỗ lực nâng chất lượng, phát triển cà phê đặc sản, đạt chứng nhận bền vững và tiêu chuẩn quốc tế, giúp hạt cà phê Việt tránh bị ép giá, tăng giá trị bền vững.
Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco Daklak), cho biết kim ngạch kỷ lục có phần đến từ các hợp đồng ký từ cuối năm 2024, khi giá cà phê thế giới tăng mạnh do thiếu hụt nguồn cung. Trong 10 năm qua, chất lượng cà phê Robusta Việt Nam đã được nâng đáng kể, được các nhà rang xay toàn cầu ưu tiên lựa chọn, thậm chí bán với giá cao hơn nhiều quốc gia khác.
Định hướng xây dựng thương hiệu và chuẩn hoá quốc tế
Sự chuyển dịch từ tăng sản lượng sang tăng giá trị đang trở thành chiến lược chủ đạo. Các doanh nghiệp tập trung chế biến sâu, sản xuất cà phê đặc sản, đầu tư công nghệ và truy xuất nguồn gốc, tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, UKVFTA, CPTPP, qua đó gia tăng giá trị xuất khẩu và mở rộng thị trường.
Ngành cà phê Việt Nam đã hoàn thành cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc cho 137 nghìn ha cà phê, đang mở rộng lên 462 nghìn ha, tương đương 80% diện tích vùng Tây Nguyên. Nhờ đó, Liên minh châu Âu đã xếp Việt Nam vào nhóm “rủi ro thấp” trong thực thi Quy định chống phá rừng (EUDR), chỉ kiểm tra 1% lô hàng nhập khẩu – một lợi thế lớn trong thương mại quốc tế", Ông Hoàng Trung, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Ngành cà phê Việt Nam đang tiến gần hơn bao giờ hết tới mục tiêu kim ngạch 10 tỷ USD trong niên vụ tới.
Theo VICOFA, mỗi năm Việt Nam xuất khẩu khoảng 1,5 triệu tấn cà phê Robusta, chiếm 43% sản lượng cà phê xuất khẩu toàn cầu và giữ vị trí số 1 ở phân khúc này. Tuy nhiên, đến nay Việt Nam vẫn chưa có một "thương hiệu quốc gia" chính thức cho Robusta Việt Nam, tức chưa có tiêu chuẩn cupping (thử nếm) riêng, chưa có chiến lược quảng bá đồng nhất và chưa được định vị đúng giá trị trên bản đồ cà phê thế giới. Do đó, VICOFA đang phối hợp với các tổ chức trong và ngoài nước để xây dựng thương hiệu Robusta Việt Nam nói chung và Robusta đặc sản nói riêng.
Theo định hướng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cũng như của VICOFA, ngành cà phê Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển theo hướng bền vững: Tăng tỷ lệ áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế (RA, 4C, FLO, C.A.F.E Practices…); Tăng cường truy xuất nguồn gốc, giảm xuất khẩu thô, tập trung vào chế biến sâu, xây dựng thương hiệu “Cà phê Việt Nam”; Thúc đẩy canh tác giảm phát thải, tiết kiệm chi phí đầu vào, bảo vệ môi trường.
Cùng với đó, đẩy mạnh truyền thông, marketing quốc tế và tham gia các hội chợ, triển lãm để quảng bá thương hiệu quốc gia.
Tăng cường liên kết chuỗi từ nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp – xuất khẩu, xây dựng mô hình hợp tác bền vững.
Với giá xuất khẩu cao, năng lực chế biến mở rộng và thị trường ngày càng đa dạng, ngành cà phê Việt Nam đang tiến gần hơn bao giờ hết tới mục tiêu kim ngạch 10 tỷ USD trong niên vụ tới.
Hà Điệp (T/h)