Nhiều thuận lợi cho rau quả Việt xuất khẩu
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giá trị xuất khẩu rau quả tháng 10/2025 ước đạt 961 triệu USD, đưa tổng giá trị xuất khẩu 10 tháng đầu năm lên 7,09 tỷ USD, tăng 15,1% so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc chiếm tỷ trọng lớn nhất với 62,9%, tiếp theo là Mỹ (6,6%) và Hàn Quốc (3,9%). Malaysia ghi nhận mức tăng mạnh nhất (70,2%), trong khi xuất khẩu sang Thái Lan giảm mạnh nhất (55,6%).
Số liệu công bố từ Hải quan Trung Quốc trong 3 quý đầu năm 2025 Việt Nam đã xuất khẩu mặt hàng rau quả sang thị trường này đạt con số kỷ lục hơn 4 tỷ USD. Tăng gần 19% so với cùng kỳ năm ngoái - mức cao nhất cùng giai đoạn từ trước đến nay. Thị phần rau quả Việt tại thị trường tỷ dân cũng tăng từ 17,9% lên 20%, vượt mốc một phần năm tổng kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này của Trung Quốc.
Để đạt được những giá trị trên, trong những năm qua Việt Nam đã đầu tư trong việc lựa chọn cây con giống, quy hoạch vùng trồng, cải tiến kỹ thuật, phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ giúp tăng năng suất, chất lượng sản phẩm.
Đồng thời, việc hai nước thúc đẩy những chính sách giao thương, tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do, như ASEAN - Trung Quốc, RCEP và các nghị định thư song phương về kiểm dịch, tạo điều kiện thông thoáng cho chính sách thông quan... tạo thuận lợi cho xuất khẩu.
Vấn đề giao thông cũng được thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương. Ngoài việc nâng cấp, mở rộng các khu vực cửa khẩu, Việt Nam – Trung Quốc đã tiến hành dự án đường sắt kết nối Việt-Trung, xây dựng các tuyến đường sắt tiêu chuẩn, kết nối đến các địa điểm đầu mối xuất nhập khẩu. Nhằm rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí và nâng cao chất lượng của rau quả.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, ngành rau quả Việt có nhiều ưu thế lớn khi xuất bán sang thị trường nước láng giềng. Theo đó, Việt Nam giáp Trung Quốc (hơn 1.450 km biên giới bộ và thủy), cho phép hàng hóa đi thẳng tới các chợ đầu mối lớn. Lợi thế này rút ngắn hành trình vận chuyển hàng, giảm đáng kể chi phí logistics so với nhiều nước trong cùng khu vực.
“Doanh nghiệp đã tăng cường áp dụng công nghệ cao, tuân thủ quy định về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng và nhà đóng gói, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Nhờ đó, sản phẩm rau quả Việt Nam được xuất khẩu sang nhiều quốc gia, đặc biệt là sầu riêng, thanh long, xoài, mít, dừa…” ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam.
Sầu Riêng - Mặt hàng nông sản thế mạnh của Việt Nam
Trong các mặt hàng rau quả của Việt Nam, thì Sầu Riêng đóng góp đến hơn 2.7 tỉ USD trong nhóm mặt hàng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, đứng đầu trong danh sách. Bình quân mỗi tấn sầu Việt xuất khẩu đạt khoảng 3.696 USD mỗi tấn, thấp hơn 14-15% so với sầu Thái Lan. Nhờ giá cạnh tranh và thời gian vận chuyển ngắn, Việt Nam hiện là nước xuất khẩu sầu riêng lớn thứ hai thế giới sang Trung Quốc, chỉ sau Thái Lan.
Các vùng trồng Sầu Riêng ở Việt Nam chủ yếu tập trung tại khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và Đồng Bằng Sông Cửu Long. Trong những năm gần đây, Sầu Riêng nổi lên là một cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao, diện tích và sản lượng cũng không ngừng tăng lên.
Phát biểu tại Hội nghị “Tổng kết mùa vụ sầu riêng năm 2025 và hướng dẫn doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu sầu riêng tận dụng ưu đãi tại một số hiệp định thương mại tự do”. Ông Trần Quốc Toản, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhận định, trong những năm gần đây, ngành hàng sầu riêng có những bước phát triển mang tính đột phá đầy ấn tượng. Diện tích trồng tăng gần 6 lần trong thập kỷ qua, đạt gần 180.000 ha, với sản lượng vượt 1,5 triệu tấn vào năm 2024.
Đặc biệt, việc ký kết thành công Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng tươi (tháng 7-2022) và sầu riêng đông lạnh (tháng 8-2024) với Trung Quốc mở ra cánh cửa vàng tiếp cận thị trường khổng lồ này. Kết quả là kim ngạch xuất khẩu sầu riêng Việt Nam tăng trưởng vượt bậc, vượt ngưỡng 3 tỷ USD trong năm 2024.
Năm 2025, sầu riêng tiếp tục là điểm sáng trong xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Trong 9 tháng năm 2025, xuất khẩu sầu riêng đạt 2,77 tỷ USD, gồm 717 ngàn tấn sầu riêng tươi (2,4 tỷ USD), 81 ngàn tấn sầu riêng đông lạnh (356,8 triệu USD) và sầu riêng chế biến đạt 2,8 triệu USD. Thị trường mở rộng tại Mỹ, Malaysia.
Sầu Riêng - Mặt hàng nông sản thế mạnh của Việt Nam
Song hành với tăng trưởng thương mại, ngành sầu riêng đã nâng cao năng lực đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của thị trường nhập khẩu. Điểm nổi bật là việc bước đầu đã xây dựng và vận hành thành công hệ thống cơ sở dữ liệu mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.
Hệ thống này được kết nối từ Trung ương đến địa phương, là công cụ thiết yếu để minh bạch hóa truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng. Ngoài ra, nhiều mô hình liên kết chuỗi giá trị (sản xuất - thu mua - chế biến - xuất khẩu) được hình thành và phát huy hiệu quả.
Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Vina T&T, nhấn mạnh Việt Nam đã xuất khẩu thành công nhiều loại trái cây sang các thị trường khó tính như Mỹ, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, đồng thời vượt qua hàng rào kỹ thuật khắt khe của Trung Quốc. Tỷ lệ phản hồi tiêu cực rất thấp và giảm dần qua các năm, chứng tỏ nền nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.
Những kết quả tích cực này là cơ sở vững chắc để ngành sầu riêng tiếp tục hướng tới kiến tạo một chuỗi giá trị có trách nhiệm và được kiểm soát chặt chẽ; thể hiện tiềm năng và triển vọng to lớn của ngành sầu riêng trong việc đóng góp mạnh mẽ vào mục tiêu tăng trưởng chung của kim ngạch xuất nhập khẩu quốc gia.
|
Quy trình canh tác sầu riêng bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm
Ngày 30/6/2025, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã ban hành Quyết định 1899/QĐ-TTTV-TTBVTV về quy trình canh tác sầu riêng bền vững, đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong đó có đưa ra các quy chuẩn về việc sử dụng phân bón.
Sử dụng phân bón đã được công nhận lưu hành tại Việt Nam (trừ phân bón hữu cơ sản xuất để sử dụng không vì mục đích thương mại); Trường hợp cơ sở tự sản xuất phân bón hữu cơ hoặc sử dụng các thành phần vật liệu hữu cơ tại cơ sở thì phải được xử lý để kiểm soát vi sinh vật gây hại và hàm lượng kim loại nặng (phải tuận thủ mức quy định đối với kim loại nặng theo QCVN 01-189:2019/BNNPTNT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng phân bón);
- Cần sử dụng phân bón theo nhu cầu dinh dưỡng dựa trên kết quả phân tích các chất dinh dưỡng trong đất, trong nước tưới, đối chiếu với yêu cầu về dinh dưỡng của cây sầu riêng, phải tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và quy trình đã được khuyến cáo của cơ quan có chức năng.
Lưu ý:
+ Sử dụng cân đổi phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ;
+ Đối với phân bón vô cơ, cần sử dụng cân đổi, hiệu quả, đúng liều lượng, đặc biệt khi sử dụng các loại phân bón chứa lân (phân DAP, МАР, МКР, phân lân supe phosphat đơn, hỗn hợp NPK, ...). Ưu tiên lựa chọn các loại phân lân được sản xuất từ nguồn quặng apatit/đá phốt phát có hàm lượng Cd thấp (các mỏ quặng apatit của Việt Nam chứa Cd thuộc loại thấp so với nhiều nước trên thể giới);
+ Đổi với phân bón hữu cơ sử dụng phân có hàm lượng kim loại nặng dưới ngưỡng cho phép (As ≤ 10 mg/kg hoặc mg/l, Cd ≤ 5 mg/kg hoặc mg/l, Hg ≤2 mg/kg hoặc mg/l, Pb ≤ 200 mg/kg hoặc mg/1), ưu tiên sử dụng các phân bón sản xuất từ nguyên liệu chính là phụ phẩm cây trổng hơn các phân bón sản xuất từ nguyên liệu chính là bùn thải, rác thải đô thị, chất thải gia súc, gia cầm nuôi công nghiệp vì các nguyên liệu này có thể chửa các kim loại nặng (As, Cd, Pb, ...) với hàm lượng cao.
|
Hà Điệp (T/h)